42. İstanbul Film Festivali bu sene 7-18 Nisan tarihleri arasında bizlerle. Ben de festivalde izlediğim filmlerden bazıları üzerine düşünürken bu jurnali yazdığımı fark ettim kafamda.
İnsan kendi kendine hem tetikleyici hem de düşünen olduğu zaman çok dar bir alana sıkışıp kalıyor. Sanki her şey tek bir odada oluyor ve o odanın da duvarları birbirine doğru hareket etmeye başlıyor.
Sonra bir film izliyorsun. Duvarlar siliniyor önce, oda kayboluyor.
Başka sorular beliriyor zihninde seni tetikleyen, öncekilerden farklı. Farklı kaynaklardan beslenmiş bambaşka bir hikaye. Bunun üstüne düşünmek seni de değiştiriyor. Bir film süresinde değişiyorsun.
- Blue Jean (Dir. Georgia Oakley, 2022)
- Saint Omer (Dir. Alice Diop, 2022)
- The Super 8 Years (Dir. Annie Ernaux, David Ernaux-Briot, 2022)
Bu üç filmi aynı bağlamın içinde okumak o kadar zihin açıcı bir şey ki.
Muhafazakar 1988 İngiltere’sinde lezbiyen olduğunu gizleyen bir beden eğitimi öğretmeni, Fransa’da 15 aylık bebeğini öldürdüğü suçlamasıyla yargılanan göçmen genç bir anne, ve geçtiğimiz Nobel edebiyat ödülünün sahibi Annie Ernaux’nun kendi ailesinin görüntüleri üzerine yazdığı belgesel.
Bu filmleri yapan üç kadına dair ilk hissim rahatsız edecek derecede dürüst olmaları oldu. Sonra neden “rahatsız edecek derecede” diye düşündüğüme takıldım. Çünkü bir kadının toplumda kabul görmesi için uyumlu olması bekleniyor. Uyumlu olmaksa bir aldatmaca, bir alicengiz oyunu. Hangi toplum? Toplum, benim. Toplum, Jean. Toplum, Rama. Toplum, Laurence. Toplum, Annie. Bu filmler bizi rahatsız etme hırsıyla üretilmemişler; ama bu aldatmacanın yıkılması için kahramanlarına var oldukları alanı yaratma peşindeler. Bunu görünür kılmanın bu kadar incelikli yollarını buldukları için hayranlık içeren bir şaşkınlık yaşıyorum. Rahatsız olan kendine dönüp bakmalı ve kurcalamalı yarasını, ben yaptım. Yapmaya da devam edeceğim, çünkü buradayım ve varım.
Ve benim var olmam bir başkasının tahammülüne bağlı değil.
Senin de.
Asya
16.04.2023